નાગમતા વિચારો સામે...
સહેજે વેગળો ખરાબ વિચાર થકી!
બીજી વાતચીત કરો. બધા ખુલાસા કરો. અત્યાર સુધી જે ગૂંચવાડા છે ને, એ બધા જ ખલાસ થાય એવું છે અહીં. બાકી, આ જગત આખું ગૂંચવાડામાં જ છે.
પ્રશ્નકર્તા: મુશ્કેલી તો મનની જ લાગે છે. બીજું કશું લાગતું નથી.
દાદાશ્રી: મનની? મનનો શો ગુનો બિચારાનો? મન તો કેવું છે? બહાર આપણે કૂતરો બાંધ્યો હોય, તે ભસ ભસ કરતો હોય, તેમાં આપણને શેની મુશ્કેલી?
પ્રશ્નકર્તા: મને એ સત્ય સમજાતું નથી એવું લાગે છે.
દાદાશ્રી: સમજે છે બધાય લોકો. મનને સારી રીતે સમજે છે. ને કૂતરો બાંધેલો હોય, એની પેઠે ગણે છે. પણ તે ના ગમતું હોય ત્યારે કૂતરાની પેઠે ગણે છે અને ગમતું હોય ત્યારે એ મન જોડે એકાકાર થઈ જાય છે. હવે હું શું કહેવા માંગું છું કે ગમતા અને ના ગમતા બેઉમાં મનને કૂતરાની પેઠે રાખો ને!
પ્રશ્નકર્તા: ઘણી વખત ના ગમતા વિચારો આવે છે, આપણે ઈચ્છતા ના હોઈએ તો પણ આવે છે.
દાદાશ્રી: આ પ્રશ્ન મુખ્ય વસ્તુ કહેવાય. એ તમને આવે છે કે બીજા કોઈને આવે છે, એ તમને ખબર નથી ને? એટલે તમને એમ લાગે છે કે મને વિચાર આવે છે. આ ન ગમતા વિચાર તમને પોતાને આવે છે કે બીજા કોઈને આવે છે? એવું છે, વિચારવું એ મનનો ધર્મ છે. સારા વિચાર કરવા કે ખોટા વિચાર કરવા એ ધર્મ કોનો છે? મનનો ધર્મ છે. આત્માનો ધર્મ તેવો નથી. તું આત્મા છે કે મન છે?
પ્રશ્નકર્તા: આત્મા છું.
દાદાશ્રી: તો પછી વિચારવું એ આત્માનો ધર્મ જ નથી. જે મનનો ધર્મ છે, તેને તું સ્વીકારી લે છે, આરોપ કરે છે, એ ખોટું છે. મનમાં વિચાર આવે તેમાં તને શું હરકત? કારણ કે, એનો ધર્મ જ એ છે કે વિચારવું. નિરંતર, આખો દહાડો વિચારવું. અને એને સારું-ખોટું એ આપણે કહીએ છીએ. આ સારા વિચાર ને આ ખોટા વિચાર! સારા વિચાર આવે તો તન્મયાકાર થઈ જાય, વાર જ ના લાગે એને અને ખોટા વિચાર આવે ત્યારે પોતે જુદો રહે ને બૂમાબૂમ કરે કે મને ખરાબ વિચાર આવે છે. ખરાબ વિચાર આવે છે એટલે એ સાબિત થાય છે કે પોતે મનથી જુદો છે. ખોટા વિચાર આવે એટલે સાબિત થાય કે ના થાય?
પ્રશ્નકર્તા: પણ મન ચોવીસેય કલાક વિચારોથી ઘેરાયેલું રહે છે.
દાદાશ્રી: છોને વિચાર કરે. સ્વભાવ છે બિચારાનો.
પ્રશ્નકર્તા: તો એમાંથી નીકળવા માટે કોઈ વિધિ છે?
દાદાશ્રી: એમાંથી નીકળવાની જરૂર જ શું? તે જોયા કરવાનું કે ઘડીમાં મન શું કરે છે, આ સાસુ માંદા પડ્યા તે હવે ચોક્કસ મરી જવાના. કાલે સવારે મરી ગયા પછી શું થશે? અલ્યા, એ મનનું આપણે સાંભળીએ શું કરવા? આપણે જોયા કરીએ કે આ મન શું કચકચ કર્યા કરે છે. એ એના સ્વભાવમાં છે.
પ્રશ્નકર્તા: પણ વિચારો એટલા બધા આવે છે કે વિધિના પાંચ વાક્યો વાંચવા હોય તોય સળંગ વંચાતા જ નથી.
દાદાશ્રી: વિચારો આવે, તેમાં મનને વિચારો આવે છે, તે કંઈ આત્માને વિચારો આવે નહીં કોઈ દહાડોય! એવું કોઈ માને જ નહીં કે આત્માને વિચાર આવ્યો. એ વિચારવાનો બધો મનનો સ્વભાવ છે, એમાં કોને તું વગોવે છે?
એબ્નોર્મલ વિચારો આવે ત્યારે...
એટલે દરેકે એમ કહેલું કે ચિંતા શું કરવા કરો છો વગર કામની! તમારે તો ફક્ત શું કરવાનું? વિચાર સહજ ભાવે કરવાના. અને વિચાર એબ્નોર્મલ (પ્રમાણ કરતાં વધી) જાય એટલે ચિંતા થઈ કહેવાય. વિચારમાં એબ્નોર્મલ થયું એટલે ચિંતા થાય, ત્યાં બંધ કરી દેવાનું તમારે, ક્લોઝ (બંધ) કરી દેવાનું. જેમ વાવાઝોડું બહુ આવતું હોય તો આપણે બારણા ક્લોઝ કરીએ છીએ ને? એવી રીતે મહીં વિચારો એબ્નોર્મલી આગળ ચાલ્યા એટલે બંધ કરી દેવાના. નહીં તો એ પછી ચિંતાના રૂપમાં થઈ જાય. પછી જાતજાતના ભય દેખાડે ને જાતજાતનું દેખાડે. એટલે એ દિશામાં જવાનું જ નહીં. આપણે જરૂરિયાત પૂરતા વિચાર, બાકી બંધ.
પ્રશ્નકર્તા: વિચાર બંધ કરવાની સત્તા ખરી?
દાદાશ્રી: ખરી ને! બધું ખરું. કારણ કે, વિચાર તો આવ્યા કરે. આપણે આ બાજુ જોઈએ, પેલી બાજુ એ ફૂટ્યા કરે. આપણે દ્રષ્ટિ પેલી બાજુ બદલી નાખીએ એટલે આપણે શું લેવાદેવા? બધી સત્તા છે. નળ બંધ ના થતો હોય તો આપણે બીજી બાજુએ જોઈએ એટલે નળ બંધ થઈ જ ગયો ને! એને જોઈએ ત્યાં સુધી નળ ચાલુ છે એમ લાગે. એટલે આપણે તો જ્ઞાતા-દ્રષ્ટા થયા એટલે આપણને તો વળી મન હોય જ નહીં ને! મન તો જ્ઞેય છે. ગમે એમ ફૂટે.
પ્રશ્નકર્તા: આપણને વિચાર ગમે એટલા આવતા હોય, પણ આપણે એ તરફ જોઈએ નહીં એનો અર્થ બંધ, ક્લોઝ કર્યું કહેવાય?
દાદાશ્રી: ના, જોઈએ નહીં એ તો કોને? જ્ઞાન ના હોય તેને. તમારે તો જોવાનું જ. વિચારો સારા આવતા હોય તેય જોવાનું ને ખોટા આવતા હોય તેય જોવાનું, બસ. બીજું કશું તમારે એમાં લેવાદેવા નથી. તમારે તો ચંદુભાઈ શું કરી રહ્યા છે, એ જોયા કરવાનું.
જો તમે તમારા વિચારોથી કોઈને દુઃખી કરો કે તમને કોઈના માટે ખરાબ વિચાર આવે, તો તેનો ઉકેલ છે! દાદાશ્રીએ જાદુઈ રબર આપ્યું છે - પ્રતિક્રમણ, કે જે નકારાત્મક અને અણગમતા વિચારોને મનમાંથી ભૂસી કાઢે.
Book Name: આપ્તવાણી-10(P) (Entire Page - #267 & #268, Page #269 – Paragraph #1 & #2)
Q. મન કેવી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે? મનનું વિજ્ઞાન શું છે? અભિપ્રાયોથી ભરેલા મનને કેવી રીતે કાબૂ કરવું?
A. આ છે, મનનાં ફાધર-મધર! પ્રશ્નકર્તા: એ કેવી રીતે જાણવું? દાદાશ્રી: કોઈને પૂછવું, કોઈ પુસ્તકમાં... Read More
A. કોણ ચંચળ, કોણ અચળ? પ્રશ્નકર્તા: મનુષ્યનું મન ચંચળ કેમ હોય? દાદાશ્રી: એનો સ્વભાવ જ ચંચળ છે. એ... Read More
Q. શા માટે હું માનસિક રીતે નબળો માણસ છું? કેવી રીતે હું ઝડપથી નિર્ણય લઈ શકું?
A. નિશ્ચય કરે કોણ? પ્રશ્નકર્તા: મારું મન નિર્બળ કેમ રહે છે? દાદાશ્રી: શરીર સારું રહે છે ને? હેં?... Read More
Q. શા માટે મારું મન ધાર્મિક ક્રિયાઓમાં એકાગ્ર નથી થતું? હું કેવી રીતે એકાગ્રતા રાખી શકું?
A. નોટો ગણતી વખતે! પ્રશ્નકર્તા: મારો પ્રશ્ન એ હતો કે સતત જપ કરીએ, માળા ફેરવીએ તોય એકાગ્રતા કેમ નથી... Read More
Q. મનની ગાંઠોને કેવી રીતે ઓગાળવી?
A. મનોલયનો માર્ગ પ્રશ્નકર્તા: મન રોજ નવું નવું માગે છે તે શું કરવું? દાદાશ્રી: તારે મનને મારી... Read More
Q. મનની અંદર મતભેદ કેવી રીતે ઊભા થાય છે?
A. 'ગત' અને 'વર્તમાન' જ્ઞાન-દર્શન! મન એટલે શું? પૂર્વભવનો લઈને આવેલો તૈયાર માલ. પૂર્વભવે જે આપણું... Read More
Q. શું વિચારોને દબાવી દેવા શક્ય છે? તમે તે કેવી રીતે કરો છો? મનને દબાવવાથી શું પરિણામો આવે છે?
A. વિચારોનું શમન શી રીતે? પ્રશ્નકર્તા: મનમાં ચાલતા વિચારોનું શમન કેવી રીતે કરવું? દાદાશ્રી: વિચાર... Read More
Q. બેચેન મન કે અશાંતિમાંથી કેવી રીતે બહાર નીકળી શકાય?
A. ચંચળતા જ દુઃખનું કારણ! મનુષ્યની બે પ્રકારની જાગૃતિ, એક સ્થિરતાની જાગૃતિ ને એક ચંચળતાની જાગૃતિ.... Read More
Q. તમે કેવી રીતે તમારા મન પર કાબૂ મેળવી શકો?
A. મન વશ વર્તાવે જ્ઞાની! મહાવીર ભગવાને શું કહ્યું? મનને જેણે વશ કર્યું, એણે જગતને વશ કર્યું અને મન વશ... Read More
subscribe your email for our latest news and events