શું બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશે એકત્રિત થઈને આ વિશ્વની રચના કરી?
એવી ધાર્મિક માન્યતા છે કે:
'બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશે ભેગા મળીને આ જગત બનાવ્યું. બ્રહ્મા સર્જનકર્તા, વિષ્ણુ પાલનપોષણ કર્તા અને મહેશ વિનાશ કરનાર છે.’
તો ખરેખર હકીકત શું છે? શું જગત ખરેખર બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશે બનાવ્યું છે?
ખરેખર આ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ એ પ્રકૃતિના ત્રણ ગુણને નામ (રૂપક) આપ્યા છે, કે જે દરેક વ્યક્તિની મહીં હોય છે:
- પિત્ત (બાઈલ જ્યુસ) શરીરમાં સાત્ત્વિક પ્રકૃતિ (ગુણો) લાવે છે (સદ્ગુણ, રીલેટીવ જાગૃતિ),
- વાયુ જે રજસ પ્રકૃતિ માટે જવાબદાર છે (જુસ્સો, ઈચ્છા) અને
- કફ કે જે તમસ પ્રકૃતિમાં પરિણમે છે (અંધકાર, રીલેટિવ અજાગૃતિ, આળસ).
દરેક વ્યક્તિની પ્રકૃતિ હોય છે અને પ્રકૃતિ જડ પરમાણુની બનેલી છે.
મૂળ જડ પરમાણુનો સ્વભાવ પરમેનન્ટ છે, જ્યારે પ્રકૃતિના પર્યાય દરેક ક્ષણે ઊભા થાય છે અને મરે (ક્ષય થાય) છે. પર્યાય નિરંતર ઉત્પન્ન થાય છે ને વ્યય થાય છે. એવી જ રીતે, જીવમાત્રમાં આત્મા શાશ્વત (અવિનાશી) તત્ત્વ છે, જ્યારે આત્માના પર્યાય નિરંતર ઉત્પન્ન થાય છે અને વિનાશ થાય છે.
વીતરાગોએ સનાતન તત્ત્વોનાં ગુણો ઉત્પાદ્, વ્યય ને ધ્રુવ - એમાં ઉત્પન્ન થવું ને વિનાશ થવું એ વસ્તુના પર્યાયોનું અને સ્થિર રહેવું એ વસ્તુના ગુણને કહ્યું. જેના સ્થૂળ રૂપકોમાં લોકોએ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ ને મહેશ માન્યા ને તેમની મૂર્તિઓ મૂકી:
- બ્રહ્મા એવી સ્થિતિ માટે કહેવાયું છે કે જ્યાં સર્જન (ઉત્પન્ન) થાય છે કે જેમાં પર્યાય ઉત્પન્ન થાય છે.
- વિષ્ણુ એવી સ્થિતિ માટે મૂકાયું છે કે જેમાં સ્થિર કે હંમેશાં રહે છે.
- અને જ્યારે વિનાશ થાય છે ત્યાં મહેશ મૂકાયું છે.
આવી રીતે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ છે.
આ ગોઠવણી એકદમ સાયન્ટિફિક અને ગુહ્ય છે. તેનું આ લોકોએ રૂપક મૂકેલું આપણને સરળતાથી સમજાય તે માટે. એ શોધખોળ માનો ને! સારું કરવા ગયા, પણ પછી બહુ દહાડે તો અવળું જ થઈ જાય ને કે ના થઈ જાય? એટલે પછી તેમની મૂર્તિઓ મૂકી લોકોએ, એટલું જ નહીં પણ તેમની જ ભજના કરવા લાગ્યા!!
જરા વિચાર તો કરો...
હવે બ્રહ્મા ખોળવા જઈએ તો ક્યાં મળે? દુનિયામાં કોઈ જગ્યાએ મળે? ના.
અને વિષ્ણુ ખોળી આવે, તો વિષ્ણુ જડે? ના.
અને મહેશ્વર? ના મળે.
ઉપર આકાશમાં કે સ્વર્ગમાં કોઈ બાપોય નથી જગતને ચલાવનાર. નથી બ્રહ્મા નામનો કોઈ ઊભો થયો, નથી વિષ્ણુ નામનો કોઈ ઊભો થયો, નથી શિવ નામનો કોઈ થયો.
જો આ જગત ખરેખર ભગવાનનું બનાવેલું હોય તો શું એ બધી બાબતોમાં સંપૂર્ણ અને નિરંતર સુંદર ના હોવું જોઈએ?
પરંતુ એવું નથી...
આ જગતની વિકૃત બાજુ પણ છે! ત્યાં ચિંતાઓ, ડર, આફતો, આંસુઓ, બીમારીઓ, પીડા, વેદના અને એન્ડલેસ (અનંત) ભોગવટાઓ આખા જગતમાં છે.
આપણે ભગવાનને આવા જગતના સર્જનહાર ‘ક્રિએટર’ કહીને, તેમને આપણે ચિંતા અને આફતોના ‘ક્રિએટર’ પણ બનાવીએ છીએ. અજાણતા જ આપણે આ જગતમાં જેટલી પણ (વેદના) પીડા જોઈએ છીએ, તેના જવાબદાર (રિસ્પૉન્સિબલ) ભગવાનને ઠરાવીએ છીએ. ભગવાને આવું જગત શા માટે બનાવવું જોઈએ અને સહાય માટે આવડી મોટી ગંભીર જવાબદારી લેવી જોઈએ?
ખરી રીતે તો, આ જગતનો કોઈ ક્રિએટર જ નથી!
આ બધી જ કુદરતી રચના છે; જે કોઈના બનાવ્યા સિવાય બની છે. કૃષ્ણ ભગવાને કહ્યું છે કે, 'આ જગત ભગવાને બનાવ્યું નથી, પણ સ્વાભાવિક થયું છે!'
અજ્ઞાનતાથી આપણે સંખ્યાબંધ રોંગ બિલીફોને પોષણ આપ્યું છે (ઊભી કરી છે). પણ જેવા આપણે આધ્યાત્મ તરફ વળીએ છીએ તો, જગતની ખરી વાસ્તવિકતા સમજવાનું શરૂ કરીએ છીએ.
subscribe your email for our latest news and events
દાદા ભગવાન ફાઉન્ડેશન, અડાલજ એ આધ્યાત્મિક નોન-પ્રોફિટ ઓર્ગેનાઈઝેશન છે જેનો હેતુ અક્રમ વિજ્ઞાનના આધ્યાત્મિક વિજ્ઞાન દ્વારા આખા જગતમાં સુખ-શાંતિ અને એકતા ફેલાવવાનો છે.
તમારા પ્રશ્નનો અચૂક જવાબ મેળવો
