અહિંસા

“અહિંસા પરમોધર્મ“

સાચા ધર્મની પારાશીશી શું? ધર્મ અહિંસા તરફ કેટલો આગળ વધ્યો છે તે. કોઈ પણ જીવને મારવાથી લઈને સહેજ પણ દુઃખ આપવું એ બધું જ હિંસા છે. આપણા મન, વાણી કે વર્તનથી કોઈ પણ જીવને કિંચિત્‌માત્ર દુઃખ ના હો એ જ સાચી અહિંસા છે!

કીડી, મચ્છર, વાંદા જેવા નાના જીવોથી લઈને સાપ, ગરોળી જેવા મોટા જીવોને મારવા, પશુઓનો શિકાર કરવો, પ્રાણીઓની બલિ ચડાવવી, માંસાહાર કે ઈંડાં માટે પશુ-પક્ષીઓની કતલ કરવી, ખેતીવાડીમાં જીવજંતુનો નાશ કરવો એ બધું સ્થૂળ હિંસા છે. તેમાંય મનુષ્યની હત્યા અને ગર્ભપાત એ તો ભારે હિંસા છે. જ્યારે ક્રોધ, માન, માયા, લોભ જેવા કષાયોથી પ્રેરાઈને કોઈ પણ જીવને માનસિક દુઃખ આપવું એ સૂક્ષ્મ હિંસા છે, જે વાસ્તવમાં મોટામાં મોટી હિંસા છે. સ્થૂળ હિંસાને સમજીને તેનું પાલન કરનારા ઘણા છે, પણ સૂક્ષ્મ હિંસા સમજવી અઘરી છે.

આખું જગત એકેન્દ્રિયથી લઈને પંચેન્દ્રિય જીવોનો સમુદ્ર છે. શ્વાસ લેવામાં, હલનચલન કરવામાં અને રોજિંદી ક્રિયાઓ કરવામાં જલકાય, વાયુકાય અને તેઉકાય જેવા એકેન્દ્રિય જીવોની હિંસા થાય છે. તો આ હિંસાના સમુદ્રમાં સંપૂર્ણપણે અહિંસક રીતે કઈ રીતે વર્તવું? જેમ જેમ યથાર્થ અહિંસા એટલે શું? અહિંસાના લાભ શું છે? હિંસા કઈ કઈ કરી રીતે થાય છે? હિંસાના જોખમો શું છે? સાચી અહિંસા કઈ રીતે પળાય? વગેરે સમજાય તો અહિંસાનું પાલન સરળ બને છે. છેવટે, જ્યારે પોતાને આત્મસ્વરૂપનું ભાન થાય અને પોતે આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિર થાય, ત્યારે જ સંપૂર્ણ અહિંસક થવાય છે.

પરમ પૂજ્ય દાદા ભગવાન, જે પોતે હિંસાને ઓળંગીને સંપૂર્ણ અહિંસક પદમાં બેઠા છે, તે આપણને હિંસાનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજાવે છે. તેઓશ્રી થકી આપણને સ્થૂળ અહિંસાથી લઈને સૂક્ષ્મ અહિંસાનું પાલન કઈ રીતે શક્ય બને તેની સમજણ અહીં પ્રદાન થાય છે.

હિંસા સામે જાગૃતિ

આપણું બ્રહ્માંડ એકેન્દ્રિય જીવ થી પંચેન્દ્રિય જીવ નું બનેલું છે. જાણતા કે અજાણતા આપણાથી કેટલાક જીવોની હિંસા થઇ જતી હોય છે. ભાવમાં રાખવાનું કે આપણા નિમિત્તે કોઈપણ જીવની હિંસા ના થવી જોઈએ અને થાય તો એના પ્રતિક્રમણ કરવા જોઈએ.

Spiritual Quotes

અહિંસા એટલે મન-વચન-કાયાથી કોઈ પણ જીવને કિંચિત્માત્ર દુઃખ ના થાય એ જાણપણામાં રહેવું જોઈએ
હિંસાની સામે અહિંસા રાખો. સામો માણસ હિંસાનું હથિયાર વાપરે તો આપણે અહિંસાનું હથિયાર વાપરો, તો સુખ આવશે. નહીં તો હિંસાથી હિંસા કોઈ દહાડો બંધ થવાની નથી. અહિંસાથી હિંસા બંધ થશે.
આમ તો લોકો ભગવાનનું નામ દે છે અને જેમાં ભગવાન રહ્યાં છે એને માર માર કરે છે.
કોઈને માનસિક દુઃખ આપવું, કોઈને છેતરવું, વિશ્વાસઘાત કરવો, ચોરી કરવી એ બધું રૌદ્રધ્યાનમાં જાય છે ને રૌદ્રધ્યાનનું ફળ નર્કગતિ છે.
અહિંસા એટલે કોઈના માટે ખરાબ વિચાર પણ ના આવે. એનું નામ અહિંસા કહેવાય. દુશ્મનને માટે પણ ખરાબ વિચાર ના આવે. દુશ્મનને માટે પણ કેમ એનું કલ્યાણ થાય એવો વિચાર આવે.
એટલે ભગવાને તો શું કહ્યું હતું કે પહેલું, પોતાના કષાય ન થાય એવું કરજે. કારણ કે આ કષાય એ મોટામાં મોટી હિંસા છે. એ આત્મહિંસા કહેવાય છે, ભાવહિંસા કહેવાય છે.
મનુષ્યો જોડે કષાયો કરવા એના જેવી મોટામાં મોટી હિંસા આ જગતમાં કોઈ નથી. એવો એક ખોળી લાવો કે જે ના કરતો હોય, ઘરમાં કષાય ના કરે, હિંસાઓ ના કરે એવો. આખો દહાડો કષાયો કરવા ને પછી અમે અહિંસક છીએ એમ કહેવડાવવું એ ભયંકર ગુનો છે..
માટે કોઈએ નક્કી કર્યું હોય કે 'મારે નથી જ મારવા', તો એને ભાગે કોઈ મરવા નહીં આવે.
અભયદાન તો મોટામાં મોટું દાન છે.
હિંસાના યથાર્થ સ્વરૂપનું દર્શન તો જે હિંસાને સંપૂર્ણ ઓળંગીને સંપૂર્ણ અહિંસક પદમાં બેઠા છે તે જ કરી-કરાવી શકે ! 'પોતે' 'આત્મસ્વરૂપ'માં સ્થિત થાય ત્યારે એ એક જ એવું સ્થાન છે, જ્યાં સંપૂર્ણ અહિંસા વર્તાય ! અને ત્યાં તો તીર્થંકરો અને જ્ઞાનીઓની જ વર્તના !!!

અહિંસા

હિંસા સામે જાગૃતિ

Top Questions & Answers

Spiritual Quotes

Related Books

ક્વિક લીંકસ

મીડિયા

અન્ય સાઈટ